Ακάθιστος Ύμνος

Μεγάλος Κανόνας

Πέμπτη ἑβδομάς τῶν Νηστειῶν εἶναι τό λειτουργικό ἀποκορύφωμα τῆς Τεσσαρακοστῆς. Οἱ ἀκολουθίες εἶναι μακρότερες καί ἐκλεκτότερες. Στή συνήθη ἀκολουθία τῶν λοιπῶν ἑβδομάδων θά προστεθοῦν δύο νέες ἐκτενεῖς ἀκολουθίες·τήν Πέμπτη ὁ Μέγας Κανών καί τό Σάββατο ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος. Κανονικά τό ἀποκορύφωμα αὐτό θά ἔπρεπε νά ἀναζητηθῇ στήν ἑπομένη, στήν ἕκτη ἑβδομάδα τῶν Νηστειῶν, πού εἶναι καί ἡ τελευταία τῆς περιόδου αὐτῆς. Ἀλλά ὅλα στή λατρεία μας ἔχουν τακτοποιηθῆ ἀπό τούς Πατέρας μέ πολλή μελέτη καί περίσκεψι. Μέ «διάκρισι», κατά τήν ἐκκλησιαστική ἔκφρασι. Μετά ἀπό τήν τελευταία ἑβδομάδα ἀκολουθεῖ ἡ Μεγάλη Ἑβδομάς, μέ πυκνές καί μακρές ἀκολουθίες, ἀνάλογες πρός τά μεγάλα ἑορτολογικά της θέματα. Μεταξύ αὐτῆς καί τοῦ ἀποκορυφώματος τῆς Τεσσαρακοστῆς ἔπρεπε νά μεσολαβήσῃ μία περίοδος σχετικῆς ἀναπαύσεως, μία μικρά ἀνάπαυλα. Τό τόσο λοιπόν ἀνθρωπίνως ἀναγκαῖο μεσοδιάστημα εἶναι ἡ τελευταία ἑβδομάς καί τήν ἔξαρσι τοῦ τέλους βαστάζει ἡ προτελευταία. Τίς δύο θαυμαστές ἀκολουθίες τῆς πέμπτης ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν, τόν Μέγα Κανόνα καί τόν Ἀκάθιστο ὕμνο, θά σταθοῦμε καί θά τίς ἐξετάσουμε.

Ὁ Μέγας Κανών ψάλλεται τμηματικῶς στά Ἀπόδειπνα τῶν τεσσάρων πρώτων ἡμερῶν τῆς Α' ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν καί ὁλόκληρος στήν ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου τῆς Πέμπτης τῆς Ε' ἑβδομάδος. Στίς ἐνορίες συνήθως ψάλλεται ἀνεξαρτήτως ἀπό τόν Ὄρθρο, ἐν εἴδει μικρᾶς ἀγρυπνίας, τό βράδυ τῆς Τετάρτης μαζί μέ τήν ἀκολουθία τοῦ ἀποδείπνου. Κατά τόν τρόπο αὐτό διευκολύνονται περισσότερο οἱ χριστιανοί στήν παρακολούθησί του. Μπορεῖ νά τόν εὕρῃ κανείς μέσα στό λειτουργικό βιβλίο πού περιέχει τίς ἀκολουθίες τῆς Τεσσαρακοστῆς, στό Τριῴδιο, καθώς καί σέ μικρά αὐτοτελῆ φυλλάδια. Ἡ παρακολούθησις τοῦ Κανόνος αὐτοῦ κατά τήν ὥρα τῆς ψαλμῳδίας του εἶναι δύσκολη, γιατί τά νοήματα εἶναι πυκνά καί ταχύς ὁ ρυθμός τῆς ψαλμῳδίας του. Γιά τούς λόγους αὐτούς τά ἐγκόλπια αὐτά εἶναι ἰδιαιτέρως ἀπαραίτητα γιά ὅσους θέλουν νά γνωρίσουν καλλίτερα τόν ὕμνο αὐτόν. Τά κατωτέρω ἄς ἀποτελέσουν μία σύντομο εἰσαγωγή καί βοήθεια γιά τήν κατανόησί του καί μιά παρακίνησι γιά τήν παρακολούθησι τῆς ψαλμῳδίας τοῦ ἐκλεκτοῦ αὐτοῦ λειτουργικοῦ κειμένου.

Καί πρῶτα δυό λόγια γιά τόν ποιητή του. Τόν Μέγα Κανόνα συνέθεσε ὁ ἅγιος Ἀνδρέας ὁ Ἱεροσολυμίτης. Μοναχός κατ᾿ ἀρχάς στήν Μονή τοῦ Ἁγίου Σάββα στά Ἱεροσόλυμα, ἦλθε στήν Κωνσταντινούπολη γιά ἐκκλησιαστική ἀποστολή. Ἐκεῖ παρέμεινε καί ἀνέλαβε διάφορα ἐκκλησιαστικά ὑπουργήματα καί τέλος ἀνεδείχθη ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης. Ἀπέθανε γύρω στά 740 μ.Χ. στήν Ἐρεσό τῆς Λέσβου, εἴτε ἐπιστρέφοντας στήν Κρήτη, κατά ἕνα ταξείδι του στήν Κωνσταντινούπολι, εἴτε καί ἐξόριστος ἐκεῖ -ἦταν ὑποστηρικτής τῶν ἁγίων εἰκόνων. Στήν παραλία τῆς Ἐρεσοῦ τιμᾶται μέχρι σήμερα ὁ τάφος του, μία μεγάλη σαρκοφάγος, πού βρίσκεται πίσω ἀπό τό ἅγιο Βῆμα τῆς ἐρειπωμένης Βασιλικῆς τῆς ἁγίας Ἀναστασίας, ὅπου κατά τούς βιογράφους του εἶχε ταφῆ. Ὁ Ἀνδρέας ἦταν λόγιος κληρικός καί ὑμνογράφος. Ἡ φιλολογική καί ὑμνολογική του παραγωγή εἶναι ἀξιόλογος. Τό σπουδαιότερο ὅμως ὑμνογραφικό του ἔργο εἶναι ὁ Μέγας Κανών. Τόν ἔγραψε, ὅπως φαίνεται ἀπό διάφορες ἐνδείξεις, περί τό τέλος τῆς ζωῆς του, κατά δέ τήν μαρτυρία ἑνός Συναξαρίου, στήν Ἐρεσό, λίγο πρίν πεθάνῃ. Ἄν ἡ πληροφορία αὐτή εἶναι ἀληθινή, ὁ Μέγας Κανών εἶναι τό κύκνειο ᾆσμα τοῦ ὑμνογράφου μας.

Γιά νά καταλάβουμε τήν ποιητική του δομή πρέπει νά κάμωμε μία μικρή παρέκβασι. Τό ἔργο αὐτό ἀνήκει στό ποιητικό εἶδος τῶν Κανόνων, πού κατά πολλούς ἔχει τήν ἀρχή του σ᾿ αὐτόν τόν ἴδιο τόν Ἀνδρέα. Εἶναι δέ οἱ Κανόνες ἕνα σύστημα τροπαρίων, πού ἐγράφοντο γιά ἕνα ὡρισμένο λειτουργικό σκοπό: Νά διακοσμήσουν τήν ψαλμῳδία τῶν ἐννέα ᾠδῶν τοῦ Ψαλτηρίου, πού ἐστιχολογοῦντο στόν Ὀρθρο. Ἔψαλλαν τίς ἐννέα ᾠδές καί στούς τελευταίους στίχους τῆς κάθε μιᾶς παρενέβαλλαν τά τροπάρια, ὅπως γίνεται μέχρι σήμερα στούς Ναούς μας κατά τήν ψαλμῳδία τοῦ «Κύριε ἐκέκραξα» στόν ἑσπερινό καί τῶν ψαλμῶν τῶν Αἴνων στόν ὄρθρο. Ἐννέα ἦσαν οἱ ᾠδές τοῦ Ψαλτηρίου, ἐννέα καί οἱ ὁμάδες τροπαρίων πού ἀποτελοῦσαν τόν κανόνα. Ὅλος ὁ κανών ψάλλεται σέ ἕνα ἦχο. Κάθε ὅμως ᾠδή παρουσιάζει μιά μικρή παραλλαγή στήν ψαλμῳδία κατά τρόπο, πού νά διατηρεῖται μέν ἡ μουσική ἑνότης στόν ὅλο Κανόνα, ἀφοῦ ὅλος ψάλλεται στόν ἴδιο ἦχο, ἀλλά καί νά θραύεται καί ἡ μονοτονία μέ τίς παραλλαγές στήν ψαλμῳδία πού παρουσιάζει κάθε μιά ᾠδή. Τόν Κανόνα αὐτόν τῆς συνθέσεως τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ αὐτοῦ ποιητικοῦ εἴδους ἀκολουθεῖ καί ὁ Μέγας Κανών. Ἔχει ἐννέα ᾠδές·ὅλες ψάλλονται σέ ἦχο πλ. β', κάθε ὅμως ᾠδή ἔχει τό δικό της «εἱρμό», βάσει τοῦ ὁποίου ἔχουν συνταχθῆ καί ψάλλονται τά τροπάριά της.

Ὁ Μέγας ὅμως Κανών στήν μορφή του ἔχει μιά χαρακτηριστική ἰδιορρυθμία. Ἡ ἰδιορρυθμία του συνίσταται στό ὅτι, συγκρινόμενος πρός τούς ἄλλους ὁμοίους του Κανόνες, εἶναι «μέγας». Μέγας στήν ἀπόλυτό του ἔννοια. Μεγαλύτερος δέν μποροῦσε νά ὑπάρξῃ καί τοῦτο γιατί ὁ ποιητής θέλησε νά συνθέσῃ ὄχι τρία ἤ τέσσερα τροπάρια γιά τήν κάθε ᾠδή, ὅπως συνήθως ἔχουν οἱ ἄλλοι Κανόνες, ἀλλά πολύ περισσότερα: Τόσα, ὅσα εἶναι καί οἱ ἄλλοι στίχοι τῶν ᾠδῶν, οὕτως ὥστε στόν καθένα στίχο νά ἀντιστοιχῇ καί νά παρεμβάλλεται κατά τήν ψαλμῳδία ἀπό ἕνα τροπάριο. 250 εἶναι οἱ στίχοι τῶν ᾠδῶν, 250 καί τά τροπάρια τοῦ Μεγάλου Κανόνος, ἐνῷ οἱ συνήθεις Κανόνες ἔχουν γύρω στά 30. Σήμερα τά τροπάρια τοῦ Μεγάλου Κανόνος εἶναι κατά τριάντα περίπου περισσότερα ἀπό τά ἀρχικά. Μεταγενέστεροι ὑμνογράφοι προσέθεσαν τροπάρια γιά τήν ὁσία Μαρία τήν Αἰγυπτία καί γιά τόν ἴδιο τόν ἅγιο Ἀνδρέα.

Καί ἐρχόμεθα στό περιεχόμενο τοῦ μεγάλου Κανόνος. Δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἕνα κύκνειο ᾆσμα, ἕνας θρῆνος προθανάτιος, ἕνας θρηνητικός μονόλογος. Ὁ ποιητής βρίσκεται στό τέλος τῆς ζωῆς του. Αἰσθάνεται ὅτι οἱ ἡμέρες του εἶναι πιά ὀλίγες, ὁ βίος του ἔχει περάσει. Ἀναλογίζεται τόν θάνατο καί τήν κρίσι τοῦ δικαίου Κριτοῦ, πού τόν ἀναμένει. Καί ἔρχεται νά κάμῃ μία ἀναδρομή, μία ἀνασκόπησι τοῦ πνευματικοῦ του κόσμου. Κάθεται νά συζητήσῃ μέ τήν ψυχή του. Ὁ ἀπολογισμός ὅμως δέν εἶναι ἐνθαρρυντικός. Ὁ βαρύς κλοιός τῆς ἁμαρτίας τόν συμπνίγει. Ἡ συνείδησις τόν ἐλέγχει. Καί ὁ ποιητής θρηνεῖ διαρκῶς γιά τήν ἄβυσσο τῶν κακῶν του πράξεων.Στόν θρῆνο αὐτό συμπλέκεται ἡ ἀναδρομή στήν Ἁγία Γραφή. Αὐτό κυρίως δίδει τήν μεγάλη ἔκταση στό ποίημα. Ὁ σύνδεσμος ὅμως τοῦ θρήνου μέ τήν Ἁγία Γραφή εἶναι πολύ φυσικός. Σάν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ὁ ποιητής ἀνοίγει τό βιβλίο τοῦ Θεοῦ γιά νά ἀξιολογήσῃ τά πεπραγμένα του. Ἐξετάζει ἕνα πρός ἕνα τά παραδείγματα τοῦ ἱεροῦ βιβλίου. Τό ἀποτέλεσμα τῆς συγκρίσεως εἶναι κάθε φορά τρομερό καί αἰτία νέων θρήνων. Ἔχει μιμηθῆ ὅλες τίς κακές πράξεις τῶν ἡρώων τῆς ἱερᾶς ἱστορίας, ὄχι ὅμως καί τίς καλές πράξεις τῶν Ἁγίων. Δέν τοῦ μένει παρά ἡ μετάνοια, ἡ συντριβή καί ἡ καταφυγή στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Καί ἀνοίγει ἡ αἰσιόδοξος προοπτική τοῦ ποιητοῦ. Βρῆκε τήν θύρα τοῦ Παραδείσου, τήν μετάνοια. Καρπούς μετανοίας δέν ἔχει νά παρουσιάσῃ·προσφέρει ὅμως στόν Θεό τή συντετριμένη του καρδιά καί τήν πνευματική του πτωχεία. Τά βιβλικά παραδείγματα τοῦ Δαυίδ, τοῦ τελώνου, τῆς πόρνης καί τοῦ ληστοῦ τόν ἐνθαρρύνουν, Ὁ Κριτής θά εὐσπλαγχνισθῇ καί αὐτόν, πού ἁμάρτησε πιό πολύ ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους.

ᾨδή α'

«Πόθεν ἄρξομαι θρηνεῖν

τάς τοῦ ἀθλίου μου βίου πράξεις;

ποίαν ἀπαρχή ἐπιθήσω, Χριστέ,

τῇ νῦν θρηνῳδίᾳ;

ἀλλ᾿ ὡς εὔσπλαγχνος μοι δός

παραπτωμάτων ἄφεσιν».

ᾨδή β'

«Πρόσεχε, οὐρανέ, καί λαλήσω·

γῆ ἐνωτίζου φωνῆς

μετανοούσης Θεῷ

καί ἀνυμνούσης αὐτόν»..

«Ἴδετε, ἴδετε,

ὅτι ἐγώ εἰμι Θεός·

ἐνωτίζου ψυχή μου,

τοῦ Κυρίου βοῶντος

καί ἀποσπάσθητι τῆς πρώτης ἁμαρτίας

καί φοβοῦ ὡς δικαστήν

καί ὡς κριτήν καί Θεόν».

ᾨδή γ'

«Πῦρ παρά Κυρίου, ψυχή,

Κύριος ἐπιβρέξας,

τήν γῆν Σοδόμων

πρίν κατέφλεξεν».

«Πηγήν ζωῆς κέκτημαι

σέ τοῦ θανάτου τόν καθαιρέτην

καί βοῶ σοι ἐκ καρδίας μου

πρό τοῦ τέλους· Ἥμαρτον,

ἱλάσθητι, σῶσον με»..

Μέσα στό πλαίσιο τῆς κατανυκτικῆς περιόδου τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς «ὁ κατανύξεως μεστός» Μέγας Κανών προσφέρει ἕνα συγκλονιστικό βίωμα. Μπαίνει στό στόμα τοῦ πιστοῦ σάν φωνή, σάν ἐγερτήριο, σάν ἀφυπνιστικός σεισμός. Σάν ἀποστροφή στήν κοιμωμένη καί ραθυμοῦσα ψυχή του. Τοῦτο ἀνακεφαλαιώνει τό θαυμαστό προοίμιο τοῦ κοντακίου τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ, πού συμψάλλεται μέ τόν Μέγα Κανόνα:

«Ψυχή μου, ψυχή μου,

ἀνάστα, τί καθεύδεις

τό τέλος ἐγγίζει

καί μέλλεις θορυβεῖσθαι·

ἀνάνηψον οὖν,

ἵνα φείσηταί σου Χριστός ὁ Θεός,

ὁ πανταχοῦ παρών

καί τά πάντα πληρῶν».

(Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἰ. Μ. Φουντούλη:

ΛΟΓΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ, ἐκδ. Ἀ. Δ.).

**********************************************************

Μέγας ονομάσθηκε για την έκτασή του, αποτελείται από εννέα ωδές, έντεκα ειρμούς (η β΄και η γ΄ ωδή έχουν από δύο ειρμούς) και 250 τροπάρια (25 η α΄ ωδή, 41 η β΄, 28 η γ΄, 29 η δ΄, 23 η ε΄, 33 η στ΄, 22 η ζ΄, 22 η η΄ και 27 η θ΄).

Συντάχθηκε από τον Άγιο Ανδρέα αρχιεπίσκοπο Κρήτης, ο οποίος γεννήθηκε γύρω στα 660 στη Δαμασκό. Έγινε μοναχός στα Ιεροσόλυμα και κληρικός στη Κωνσταντινούπολη. Ψηφίσθηκε μετά το 710 αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, κυρίως υμνογραφικό και ομηλιτικό.

Ο Μέγας Κανών ψάλλεται σε ήχο πλ. β΄ που είναι ιδιαίτερα κατανυκτικός, εκφραστικός του πένθους και της συντριβής της καρδιάς, αφενός τμηματικά στο μεγάλο απόδειπνο των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α΄ Εβδομάδας των Νηστειών και αφετέρου ολόκληρος στον όρθρο της Πέμπτης της Ε΄ Εβδομάδας των Νηστειών. Στα μοναστήρια ψάλλεται την δ΄ ώρα της νύκτας, γύρω στα μεσάνυχτα και στους ενοριακούς ναούς το βράδυ της Τετάρτης μαζί με το μικρό απόδειπνο, της ίδιας εβδομάδας.

Το θέμα και το σκοπό του Κανόνα περιγράφει το συναξάρι της Ε΄ Εβδομάδας των Νηστειών: Ο ποιητής, με πλήθος αγιογραφικών ιστορημάτων και παραδειγμάτων, θετικών και αρνητικών, από την πλάση και τη πτώση του Αδάμ ως την Ανάληψη του Χριστού και τον ευαγγελισμό της ανθρωπότητος από τους Αποστόλους, παρακινεί κάθε ψυχή να μιμείται τις καλές πράξεις, ν' αποφεύγει τις φαύλες και να καταφεύγει πάντα στο Θεό με μετάνοια, δάκρυα, εξομολόγηση και κάθε ευαρέστηση.

Αναδημοσίευση από: Ορθόδοξος Χριστιανική Γωνιά

Η δύναμη της προσευχής

Κάποτε πριν αρκετά χρόνια ήταν μια οικογένεια μεροκαματιάρηδων ανθρώπων, απέκτησαν και ένα αγοράκι που το υπεραγαπούσαν. Δυστυχώς όμως η μάνα αρρώστησε βαριά και πέθανε . Ο πατέρας έγινε και μάνα και πατέρας, κόπιασε πολύ να το μεγαλώσει, ήταν βλέπετε και αρκετά ζωηρό, έλπιζε ότι μαγαλώνοντας  θα "στρώση" . Όμως αντιθέτως γινόταν χειρότερος ! Το νουθετούσε, το παρακαλούσ,ε του έλεγε να αλλάξει τρόπο ζωής , να μην ξενυχτά, να μην μεθάει και ότι αυτή η ζωή που κάνει δεν οδηγεί στην ευτυχία... Πολλές φορές έκλαιγε μπροστά του σαν μικρό παιδί ! 

Μια κρύα χειμωνιάτικη νύχτα, που και πάλι ήρθε ξημερώματα και του έκανε παρατήρηση... Ο γιος τον έσπρωξε βίαια, ο πατέρας έπεσε πάνω σε κάτι παλιοέπιπλα και κατέληξε στο πάτωμα. Ενώ ο γιος έκλεισε με βία την πόρτα και ποτέ δεν ξαναγύρισε! Πέρασαν τα χρόνια... Το παλικάρι έγινε μεγάλος άνδρας και βρίσκεται στην Γερμανία, δεν άλλαξε τρόπο σκέψης και ζωής, δεν έκανε οικογένεια και η κούραση από την άσωτη ζωή ήταν αποτυπωμένη στο πρόσωπο του. 

Ένα βράδυ βλέπει στον ύπνο του θάλασσα, ένα κακοτράχαλο και πανύψηλο βουνό και ένα στενό μονοπάτι που εκεί ψηλά οδηγούσε σε μια καλύβα πέτρινη, παράξενη καλύβα ... διέκρινε στην άκρη σαν να είχε και μικρό τρούλο, άνοιξε την πόρτα της καλύβας και βλέπει να τον κοιτάει ένας γέροντας μοναχός μονόφθαλμος κρατώντας ένα κομποσχοίνι στο αριστερό του χέρι!!! Τρόμαξε πετάχτηκε από το κρεβάτι καταϊδρωμένος! Όνειρο ήταν;;;!!! Έμοιαζε αληθινό! Από πού ως πού καλύβα με εκκλησάκι και μοναχό;;;!!! Τι είναι αυτά;;;!!! Εγώ έχω να πάω σε εκκλησία από τότε που ήμουν μικρό παιδάκι και με πήγαινε ο πατέρας! σκέφτηκε και ένα δάκρυ κύλησε στο μάγουλό του. Βγήκε το βράδυ έξω μα δεν είχε όρεξη για τίποτα! Κάτι είχε συμβεί μέσα του. Το μυαλό του στιφογύριζε στ'ονειρο! Ξάπλωσε, αποκοιμήθηκε και να πάλι το ίδιο ακριβώς όνειρο! Και την επόμενη μέρα πάλι το ίδιο! Δεν είναι καθόλου τυχαίο σκέφτηκε, που να 'ναι αυτό το μέρος άραγε; Το συζήτησε με κάτι γνωστούς φίλους Έλληνες και κάποιος του είπε ότι η περιγραφή μοιάζει με ένα μέρος που λέγεται Άγιον Όρος. 

Χωρίς να το πολυσκεφτεί, ετοιμάζει κάποια πράγματα και την επόμενη μέρα φεύγει για Ελλάδα! Στη Θεσσαλονίκη ρώτησε πώς θα πάω στο Όρος το Άγιο και του είπαν από Ουρανούπολη, από εκεί μπαίνει στο πρωινό καραβάκι και ξεκινά χωρίς να ξέρει τον ακριβή προορισμό του. Όταν τον ρώτησαν πού θα κατέβει, πλήρωσε εισιτήριο μέχρι το τέρμα και δεν μίλησε. Τα μάτια του ήταν καρφωμένα στις πλάγιες της οροσειράς του Άθωνα, μήπως και του θυμίσει κάτι απ' το όνειρο... Πέρασαν ώρες πολλές, τίποτε... Οι λιγοστοί επιβάτες σχεδόν όλοι κατέβηκαν. Πέρασαν την "Αγία Άννα" και κατευθύνθηκαν για τα "φρικτά καρούλια" όπως τα λένε.  Όταν πλησίαζαν, ένα ρίγος διαπέρασε όλο του το κορμί! Ναι, αυτό είναι, αναπήδησε, μοιάζει πολύ!!! Και πριν καλά καλά προλάβει να δέσει το καραβάκι, πήδηξε κάτω, ήταν πια σίγουρος!!! Ξεκίνησε την κατακόρυφη ανάβαση. Όσο προχωρούσε και άφηνε πίσω του τα κελάκια  και τις καλύβες τόσο κάτι τον διαβεβαίωνε ότι θα βρει και την καλύβα με τον παράξενο Γέροντα! 

Πέρασαν ώρες κουραστικής πεζοπορίας, όταν σε κάποια στιγμή από μακριά αντίκρισε την καλύβα ,! Του έφυγε όλη η κούραση! Έτρεξε για να φτάσει όσο γίνεται πιο γρήγορα! Ήταν ήδη απόγευμα, ένα ανοιξιάτικο απόγευμα... περίοδος Μεγάλης Τεσσαρακοστής...! Όταν έφτασε στην πόρτα, μια γαλάζια πόρτα με έναν σταυρό πάνω της, τα συναισθήματά του ήταν ανάμικτα... έκανε τον σταυρό του για πρώτη φορά μετά από τριάντα χρόνια...ήταν ήδη σαράντα πέντε... ασπάστηκε τον Τίμιο Σταυρό και χτύπησε την πόρτα ! Μια ήρεμη και απαλή φωνή από μέσα του είπε "έρχομαι Νίκολαε παιδί μου"!!! Άνοιξε η πόρτα και αντίκρισε το  γεροντάκι του ονείρου με το ένα μάτι τυφλό και το κομποσχοίνι στο αριστερό χέρι!!!  Ποιος είσαι γέροντα; Και πού ξέρεις το όνομα μου; Και πώς μπήκες στα όνειρα μου και στη ζωή μου;;; Δάκρυα ξεπήδησαν από τα μάτια τού γέροντα και χάθηκαν στην άσπρη μακριά γενειάδα του!  Δεν με γνώρισες, παιδί μου, Νίκο μου; εγώ είμαι ο πατέρας σου!!! Ο Νίκος έπεσε πρώτα στα πόδια του πατέρα του, με λυγμούς και κλάματα και έπειτα σηκώθηκε και σφιχτά αγκάλιασε τον γεροπατέρα του. Πες μου, πατέρα μου, πώς έγιναν όλα αυτά τα θαυμάσια πράγματα; Το μάτι σου τι έπαθε, πατέρα; ... Άκου, παιδί μου, εκείνο το βράδυ που με έσπρωξες και έπεσα, χτύπησα στη γωνία του τραπεζιού το μάτι μου και έχασα το φώς μου. Σε περίμενα να γυρίσεις, δεν φαινόσουν πουθενά! Μετά από ένα χρόνο αποφάσισα με τη βοήθεια του Θεού να μονάσω. Πήγα πρώτα σε κάποιο μοναστήρι και έπειτα  ήρθα να ασκητεύσω εδώ. Πάντα σε είχα στην προσευχή μου, είχα βάλει κανόνα στον εαυτό μου να κάνω κάθε μέρα πολλά κομποσχοίνια με την ευχή του Χριστού και της Παναγίας μας! Και δεν αμέλησα ούτε μια μέρα σ' αυτό! Αυτή σε έφερε εδώ, παιδί μου, η ευχή "Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον τον δούλο σου Νικόλαο". "Υπεραγία Θεοτόκε σώσον τον δούλο σου Νικόλαο"!   Αφού πέρασαν κάποιες ημέρες, ο  Νικόλαος εξέφρασε την επιθυμία του να μείνει εκεί, να εξομολογηθεί, να γίνει και αυτός μοναχός και να γεροκομήσει τον γέροντα και πνευματικό του επιπλέον πατέρα του! Όπως και έγινε!!!  Αυτή είναι η δύναμη της προσευχής, αδελφοί μου, που δια της πίστεως... μετακινεί και όρη !!!

Ελεημοσύνη

Δεν έχεις χρήματα; Μπορείς να ελεήσεις τον άρρωστο με τη διακονία σου. Να παρηγορήσεις με έναν καλό σου λόγο τον αδελφό σου. Να τον συγχωρήσεις, όταν αμάρτησε εις βάρος σου. Μπορείς ακόμα να προσεύχεσαι γι' αυτόν που έχει ανάγκη. Κανείς δεν μπορεί να δικαιολογηθεί και να πει : Εγώ δεν μπορώ να κάνω ελεημοσύνη.

Του Αββά Δωροθέου

Αναδημοσίευση από: Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Πατρών

Ανέγερση Μετοχίου Αγίου Εφραίμ και Αγίας Αικατερίνης

Ανέγερση Μετοχιού της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου  Αγίου Εφραίμ και Αγίας Αικατερίνης  με προγράμματα κοινωφελούς σκοπού.

Υποστηρίζουμε ότι με τις κατάλληλες υποδείξεις και άδειες των αρμοδίων αρχών, το συγκεκριμένο έργο μπορεί να γίνει στο συγκεκριμένο σημείο και θα συνδυάσει απόλυτα την προστασία του περιβάλλοντος και την προστασία των ανθρώπων, αποτελώντας μια σπουδαία παρακαταθήκη για το παρόν και το μέλλον.

Ζητάμε ταπεινά την στήριξη όλων σας!

Για να είναι ΈΓΚΥΡΗ η ηλεκτρονική  υπογραφή σας θα πρέπει να καταχωρίσετε (εκτός από το ονοματεπώνυμο και το τηλέφωνο σας), ΚΑΙ τον 6-ψήφιο αριθμό (OTP) που θα σας αποσταλεί με μήνυμα.

https://im-ag-efraim-k-ag-aikaterinis.com/

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ) - Μαρκ. Η΄34-θ΄1, Εβρ. δ΄14-ε΄6

Ο αληθινός άνθρωπος

«Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι»

«Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, άς απαρνηθεί τον εαυτό του και να σηκώσει το σταυρό του». Ο λόγος αυτός του Χριστού, έρχεται να λειτουργήσει ανατρεπτικά στους παραλογισμούς της σημερινής ανθρωπότητας. Και αυτό γιατί ο Χριστός μάς προσκαλεί να ακολουθήσουμε μια εντελώς αντίστροφη πορεία απ’ εκείνη που συνήθως σπρώχνεται ο άνθρωπος με τις χρεοκοπημένες ορθολογιστικές προσεγγίσεις του, οι οποίες βλέπουμε να τον αφήνουν τελικά έρμαιο των πιο ψυχρών και απαίσιων μορφών δουλείας.

Δεσμά δουλείας

Διαπιστώνουμε ότι πολλές φορές ο άνθρωπος εγκλωβίζει τον εαυτό του στα ψυχρά γρανάζια της φιλαυτίας και του εγωισμού. Με την αμαρτία, κλείνει την καρδιά του και παραδίδεται στον ατομισμό και την αυτοθεοποίηση. Η κρίση που γνωρίζει σήμερα η ανθρωπότητα δεν είναι τίποτε άλλο παρά προϊόν αυτής της αυτοκαταστροφικής πορείας που ακολουθεί. Σε μια τέτοια κατεύθυνση αναδεικνύεται τελικά το δίκαιο των ισχυρών και ο εξευτελισμός των αδυνάτων. Προάγεται ένας πολιτισμός, ο οποίος στο τέλος βλέπουμε να δομείται στο βάθρο της θυσίας του ανθρωπίνου προσώπου εν ονόματι της επιβολής ψυχρών οικονομικών δεικτών.

Η υποδούλωση του ανθρώπου σε όλα τα επίπεδα της ζωής του, καταντά σίγουρα ένα ανυπόφορο μαρτύριο. Αντίθετα, η προτροπή του Χριστού να απαρνηθούμε τον εαυτό μας, να σηκώσουμε το σταυρό μας και να τον ακολουθήσουμε, συνιστά άρνηση της δουλείας αυτής και εισαγωγή του ανθρώπου στο χώρο της αληθινής ελευθερίας. Στην πραγματικότητα, ο Χριστός με τα συνταρακτικά αυτά λόγια του, μάς προσκαλεί σε μια πορεία, μέσα από την οποία ο άνθρωπος καταξιώνεται ως πραγματικά ελεύθερη προσωπικότητα. Μάς καλεί να ελευθερωθούμε από τη δουλεία του κακού εαυτού μας, εκείνου που κυριαρχείται από τον εγωισμό και την φιλαυτία, και ν’ ανακαλύψουμε τον αυθεντικό εαυτό μας που φέρει στο βάθος του τη σφραγίδα της εικόνας του Θεού.

Ακριβώς, εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι η δύναμη του Θεού είναι η αγάπη του. Την προσφέρει αφειδώλευτα στην εικόνα του που είναι ο άνθρωπος. Είναι γι’ αυτό που η ύπαρξή μας χαρακτηρίζεται για την προσφορά, τη διακονία και τη θυσία της. Υπάρχουμε για να προσφέρουμε και όχι να αρπάζουμε και να ρημάζουμε. Αυτό, άλλωστε, είναι και το νόημα του «σταυρού», τον οποίο ο Θεός με την αγάπη του τοποθέτησε ως θεμέλιο της ύπαρξής μας και κέντρο της ζωής μας.

Ζωηφόρος δύναμη

Η μητέρα μας Εκκλησία με την καθιέρωση της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως προβάλλει ενώπιον μας το σταυρό, ως σύμβολο δύναμης, ελπίδας και ζωής. Μάς θυμίζει ότι η σωτήρια πορεία που μπορούμε να ακολουθήσουμε, ότι ο δρόμος που οδηγεί στη συνάντησή μας με τον αναστημένο Χριστό, περνά μέσα από το σταύρωμα. Η σταύρωση αυτή αποκωδικοποιείται στη ζωή του ανθρώπου ως ζωηφόρος θάνατος και σταυρόμορφη ανάσταση, που ξεδιπλώνουν τη ζωή σε όλη την αυθεντικότητα και στο βαθύτερο νόημά της.

Η προτροπή του Χριστού να τον ακολουθήσουμε, απαρνούμενοι τον εαυτό μας και σηκώνοντας το σταυρό μας, αποτελεί ένα ισχυρό δείκτη για ν’ ανακαλύψουμε τον αληθινό πλούτο στη ζωή μας. Να νιώσουμε τι σημαίνει μαθητεία κοντά στον Χριστό. Οι συνθήκες εξαθλίωσης που επιβάλλουν οι λογής Τρόικες της σύγχρονης εποχής, μπορεί να σκορπούν ανάμεσα σε ανθρώπους την ανέχεια, τη δυστυχία και την εξαθλίωση, ο άνθρωπος όμως κοντά στον Χριστό, αρνούμενος τον εαυτό του που κυριαρχείται από την αμαρτία και σηκώνοντας το σταυρό του, είναι σε θέση να αισθάνεται την πιο αληθινή αρχοντιά που κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να υφαρπάξει ή να «κουρέψει».

Αγαπητοί αδελφοί, κάθε ένας από εμάς που αισθάνεται την ανάγκη ν’ αποδράσει από τα ψυχρά γρανάζια μιας ανυπόφορης δουλείας, στην οποία μάς εγκλωβίζουν σύγχρονα συστήματα και μοντέλα, δεν έχει παρά να αποτολμήσει να καταστήσει βίωμα ζωής την προτροπή του Χριστού. Να αρνηθεί τον φίλαυτο εαυτό του και να σηκώσει το σταυρό του, στο βάθος του οποίου αναδύεται η αυθεντικότητα της αγάπης. Η αυταπάρνηση αυτή σηματοδοτείται από την έξοδο από το εγώ και την εναπόθεση του εαυτού μας με απόλυτη εμπιστοσύνη στην αγάπη του Θεού. Σ’ αυτή τη διάσταση είναι δυνατό ο άνθρωπος να ανακαλύψει τον αληθινό πλούτο στη ζωή του που συνδέεται με την αιώνια προοπτική του ως αληθινής εικόνας του Θεού.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος

Αναδημοσίευση από: Εκκλησία της Κύπρου

Άγιος Πορφύριος: Να αγιάζεις τη σιωπή σου με την προσευχή

Η σιωπή σου να είναι μυστική, στην καρδιά σου. Εξωτερικά να μην φαίνεται ότι σιωπάς και το αντιλαμβάνονται οι άλλοι.

Ευθύς ως ειπείς δύο τρία λόγια, συνεχίζεις μέσα σου μυστικά να στέλνεις προσευχή για όλους στον Κύριο. Να αγκαλιάζεις μυστικά στην καρδιά σου, με αγάπη, όλο το κοινόβιο. Όλη την Εκκλησία…

Να αγιάζεις τη σιωπή σου με την προσευχή, να μην είναι στείρα και άγονη.